अहिले सबैभन्दा जल्दोबल्दो समस्या बनेको छः स्वास्थ्यको सवाल । कोरोना माहमारीको चपेटा झेलिरहेको बेला नेपालीहरुले मनाउने पर्वहरु धमाधम सुरु भएको छन् । साथै यो साताबाट मौसममा पनि परिर्वतन आएको छ । कोरोना महामारीको कारण सङ्कुचित बन्दै दैनिकी गुजार्दै आएको ७ महिना नाघेको छ । जनप्रतिनिधि निर्वाचित भएर आएपछि टोलटोलमा सरकारको उपस्थिती छ । यो महामारीको समयमा सर्वसाधारणलाई सरकारको उपस्थिती देखाउन के कस्ता प्रयास स्थानीय तहहरुले गरेका छन् भन्ने सवालमा हामीले मकवानपुरगढी गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामकुमार पुडासैनीसँग कुराकानी गरेका थियौं । सहीवार्ता स्तम्भका लागि कुराकानीको सार :–
यस गाउँपालिकामा हालसम्म कति जनामा कोरोना टेष्ट गर्नुभयो ? जसमध्ये कति जनालाई कोरोना संक्रमण देखिएको छ ?
हामीले २०७७ कात्तिक १७ गते सम्म १ सय १४ जनामा कोरोना टेष्ट ग-यौ । जसमध्ये ४४ जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको छ । उहाँहरु मध्ये ३५ जनालाई निको भइसक्यो । ९ जना होम आइसोलेशन तथा आइसोलेशनमा हुनुहुन्छ । उहाँहरुको स्वास्थ्य अवस्था सामान्य छ ।
यस गाउँपालिकाम आइसोलेसनको तयारी हुँदै थियो निर्माण कार्य कहाँ पुग्यो ? आइसोलेसन कति वेड क्षमताको रहेको छ ?
हामीले पालिकाभित्रै १ वटा आइसोलेशन निर्माणको कार्य अगाडि बढाएका छौ । १५ वेड क्षमता रहेको यो आइसोलेशन हाल जनशक्तीको व्यवस्था भैसकेको छ । मंसिर महिनादेखि सञ्चालनमा ल्याउने तयारीमा छौ ।
यो पालिकाले हालसम्म कोरोना भाइरस नियन्त्रणको लागि कति खर्च रकम संकलन तथा खर्च ग-यो ?
हालसम्म ३४ लाख ७६ हजार २ सय ११ रूपैयाँ रकम संकलन भएको थियो । जसमध्ये २४ लाख ८१ हजार ७ सया १४ बजेट खर्च भइसक्यो । यस बारे खर्चको जानकारी हामीले गाउँपालिकाको सूचना पाटी तथा गाउँपालिकाको वेभसाइटबाट गरेका छौ । यस आवको लागि तिनै तहका सरकारबाट जम्मा ७५ लाख विनियोजित गरिएकोमा हाल सम्म १५ लाख ४३ हाजर ३५ बजेट खर्च भैसेकेको छ ।
स्थानीय सरकार बनेपछि सबैजसो स्थानीय निकायहरुले विपद् जोखिम न्युनिकरण सम्बन्धी कार्यविधि बनाएका छन् यस पालिकाको अवस्था के छ ?
विपद सम्बन्धी ऐन, २०७४ र कार्यविधि, २०७५ स्वीकृत गरि लागू गरिएको छ । मकवानपुरगढी गााउँपालीका स्थानीय विपद् तथा जलवायु उत्थानशील योजना, २०७५ पनि लागू गरेका छौं ।
कोरोना महामारीको समयमा राहत वितरणलगायतको कार्य पनि गर्नुभयो होला, कसरी राहत वितरण गर्नुभयो ?
कोरोनाकाकालमा राहत ५ सय ४५ घर धुरीलाइ वितरण गरिएको छ । हामीले राहत वितरण कार्यविधि बनाएरै वितरण गरेका हौं । चामल,दाल, तेल, नुन, बेसारलगायतको सामग्रीहरु वितरण गरेका थियौ । यसबारे पनि जानकारी वडा तथा गाउँपालिकामा सूचना टाँस गरिरे तथा वेव साइटमार्फत सार्वजनिक गरेका थियौ ।
औषधी आपुर्तिको व्यवस्था कसरी गरिराख्नु भएको छ ?
औषधी आपुर्तिको लागी गत वर्ष गाउँपालिकाको आन्तरीक कोषबाट ३ लाख र शर्शतबाट ८ लाख गरि ११ लाखबाट नियमित तर्फ कोरोना कोषवाट ५ लाखको रकमकाे औषधी खरिद गरिएको यस वर्षको लागि १३ लाख विनियोजित गरेको कोटेशन मार्फत खरिदको लागि प्रकृया अगाडी बढाइएका साथैे यस गाउँपालिकाको ४ वटा स्वास्थ्य चौकी र ४ वटा सामुदायिक स्वास्थ्य इकाई मार्फत मागको आधारमा औषधीको व्यवस्था गर्दै आएका छौ ।
शिक्षाको बारेमा पनि केही जानकारी राखौं, पालिकाभित्र कोरोना कालमा शिक्षण सिकाइलाई कसरी जारी राख्नु भएको छ ? स्कुलहरु खुलेका छन् कि बैकल्पिक सिकाईतिर लाग्नु भएको छ ? संस्थागत विद्यालयहरुले विद्यालयहरु सञ्चालन नभएको समयमा पनि पैसा लिने गरेको गुनासो आएको छ की ? सामुदायिक विद्यालयहरुको अवस्था के छ ?
यस गाउँपालिकामा १ वटा मात्र संस्थागत विद्यालय रहेको छ । सो विद्यालयमा पठनपाठन नभएको बेलामा कुनै पनि शुल्क अभिभावकसँग लिएको जानकारी हामीलाई छैन । संस्थागत विद्यालयले शिक्षकहरुको तलब नखुवाएको भनेर गाउँपालिकामा उजुरी प्राप्त भएको छैन । नियमित नै छ ।
सामुदायिक विद्यालयहरुले विद्यालयको सहजतामा १६ गतेदेखि विद्यालय खोली पठनपाठन सञ्चालन गरिरहेको वैकल्पिक सिकाइ/कक्षा नै सञ्चालन सुरु भैसकेको छ ।
कोरोनाको कारण रोजगारी गुमेको गुनासाहरु पनि आइरहेका छन्, यहाँको पालिकाको अवस्था के छ ?
कोभिड वा लकडाउनपछि यस गाउँपालिकाबाट काठमाडौ गएर असंगठीत क्षेत्रमा काम गरिरहेका श्रमिकहरु कम्तीमा १ हजार ८ सय ७६ रोजगार गुमेको जानकारी हामीलाई छ । गाउँपालिकाले गत आवमा १३ जान बेरोजगार तथा बैदेशिक रोजगार र कोभिड बाट प्रभावितहरुको लागी वडा कार्यालयको सिफारिसमा आयमुलक कामको लागी अनुदान वितरण गरेको छ ।
कोरोना नियन्त्रणको लागि प्रदेश तथा संघीय सरकारबाट के कस्ता सहजिकरण तथा सहयोग पाउनु भएको छ ? संघ तथा प्रदेश सरकारलाई यहाँको पालिकाको तर्फबाट केही सुझाव छन् की ?
प्रदेश सरकारबाट हाम्रो गाउँपालिकालाई कोरोना महामारी नियन्त्रणको लागि गत आर्थिक वर्षमा १० लाख निकासा भएको थियो । त्यसबाट गाउँपालिकाले आवश्यकता अनुसार खर्च गरेको छ । यो माहामारीमा प्रदेश सरकारले हामीलाई सहयोग नै गरेको हामीले ठानेका छौ । यसैगरी संघीय सरकारले पनि १० लाख दिएको थियो । ५ बेडको कोरोना अस्पताल निर्माणको लागि उक्त रकम निकासा भएको हो ।
अन्तमा यहाँको तर्फबाट केही सुझाव छन् कि ?
कोरोनाको महामारी सकिएको छैन, जनजीवन सहज बनाउने प्रयास स्वरुप लकडाउन हटाइएपनि जोखिम झनै बढेको छ । गाउँपालिकावासीलाई आवश्यक स्वास्थ्य सतर्कता अपनाउन मेरो विशेष अनुरोध छ । दशै पर्व मनाइएको छ । अब तिहार नजिकिंदै छ । नजिकिदै गरेको नेपालीहरुको दोस्रो महान चाड तिहारकाे अवसरमा यस गाउँपालिका सम्पूर्ण गाउँपालिकावासीलाई हार्दिक शुभकामना व्यक्त गर्दछ । पर्व मनाउने अवसरमा अन्यत्र नगई आफ्ना घरका सदस्यहरुबिच रहेर दशैं मनाउन आग्रह गर्दछु ।
टिका लगाउन आफन्तमा जाने र आफन्तलाई घरमा बोलाउने कार्य नगर्न हामीले दशैं अगावै पनि सार्वजनिक अपिल गरेका छौ । तिहार पर्वमा पनि विशेष सुरक्षा अपनाउनुहुन अनुरोध छ । चाड पर्वको नाममा विभिन्न शक्तिपिठहरुमा नियमित पूजा बाहेक अन्य बली दिने कार्य नगर्न अनुरोध छ । सर्वजनिक स्थलमा पिङ खेल्ने, लङ्गुर बुर्जा खेल्ने/खेलाउने कार्य नगरौ ।
यस गाउँपालिकाबाट जारी सामाजिक सुधार ऐन २०७७ बमोजिक बर्जित गरिएका कार्यहरु नगर्न नगराउन हुन यो सूचना जारी गरिएको छ । सबैलाई आफू आफ्नो परिवार र आफ्ना आफन्तहरुलाई स्वास्थ्य राख्नको लागि मकवानपुरगढी गाउँपालिकाका सबै वासिन्दालाई मेरो विशेष अनुरोध यही छ ।
